Heidenheim, een voormalig landgoed bij Vries
(bron: De Vriezer Post, datum onbekend)

Vorige week hield "Groen Doen" twee open dagen en nodigde belangstellenden uit een bezoek te brengen aan haar twee werkplekken in Vries. "Groen Doen" is een activiteiten centrum voor bewoners van beschermde woonvormen, maar ook van anderen die om de één of andere reden graag aangepast zinvol werk wil verrichten. Vijf jaar terug is "Groen Doen" als experiment in Vries van start gegaan. Het heeft zich in de afgelopen jaren ontwikkeld tot een waardevol project dat niet meer uit Vries is weg te denken.

Eén van de werkplekken is op Heidenheim gevestigd. Heidenheim is voor ons de naam van een buurtschap langs het Noord-Willemskanaal, daar waar de autoweg A28 dit kanaal kruist.
Van Heidenheim weten we eigenlijk niet al te veel, omdat de geschiedenis daarvan nog niet is uitgezocht.

Heidenheim is in 1883 gebouwd door Fenteling. Ongeveer gelijktijdig met Bosch en Vaart aan de noordzijde van Vries. Beide bouwers waren vrienden van elkaar.
Die vriendschap was ontstaan omdat beiden indertijd in Oost Indië, nu Indonesië, veel geld in de tabak hadden verdiend. Bij Heidenheim behoorde plm. 200 (?) grond en enkele boerderijen. Het lag nogal afgelegen. Een 2,5 km lange oprijlaan, die nog steeds aanwezig is, moest zorgen voor de bereikbaarheid over land.
Verder kon men gebruik maken van vervoer over het Noord-Willemskanaal. Een brug zorgde er voor dat men ook de landerijen aan de oostzijde van het Noord-Willemskanaal kon bereiken.

Omstreeks 1900 was de familie Meddens eigenaar van Heidenheim. Meddens kwam uit de omgeving van Rotterdam. Hij was fabrikant en handelaar in textiel. In Groningen bezat hij ook nog een tapijtenhandel.
Uit de door Meddens aangevraagde bouwvergunningen blijkt dat hij Heidenheim heeft uitgebreid. Zo vroeg hij in 1917 vergunning aan voor het bouwen van een overdekte manege met de binnenwerkse maten 20 x 15 meter. De manege is nog intact, zij het dat hij niet meer als zodanig wordt gebruikt. In de manege is een balkon gebouwd, van waaruit men de verrichtingen in de manege kon bekijken. Aan de manege is tevens het koetshuis gebouwd.

Meddens had enkele dochters. Eén van deze dochters is getrouwd met vliegenier Van Dijk. Hij was één van de deelnemers aan de vliegwedstrijd naar Australië, die bekend is als "de Melbournerace". In zijn verkeringstijd met de dochter van Meddens kwam hij regelmatig met zijn vliegtuigje op bezoek. Hij gebruikte dan het weiland naast de rijlaan als start- en landingsbaan.
Ten zuiden van het hoofdgebouw staan nog een drietal voormalige dienstwoningen, waarvan er in elk geval één in 1916 door Meddens is gebouwd. Bij Heidenheim woonde Gelissen, de tuinman van de familie Meddens.
Toen Meddens later het landgoed verkocht en vertrok, ging ook de familie Gelissen Heidenheim verlaten. Maar hun zoon Thijs Gelissen keerde later terug, trouwd in Vries en werd er later garagehouder.

Wanneer en waarom de familie Meddens is vertrokken is bij "Oud Vries" nog niet bekend, doch dat zoeken we nog wel eens uit. In elk geval is in 1946 de Vereniging "Het Hoogeland" te Beekbergen eigenaar van Heidenheim met aanhorigheden. "Het Hoogeland" is een Christelijke vereniging tot stichting en instandhouding van arbeidskoloniën.

Heidenheim wordt omgebouwd en wordt een tehuis voor plm 25 jongens. Het werken op het land en in de boerderij werd gebruikt bij de opvoeding van de inwonende jongens. Daarmee had Heidenheim de status van "Landgoed" verloren. De vereniging "Het Hoogeland" had in Vries ook reeds de kolonie "Filadelfia" ten noorden van Vries in gebruik. Hier werden landlopers, bedelaars, thuislozen e.d. verzorgd.

Omstreeks 1958 wordt het jongenstehuis Heidenheim opgeheven en wordt het landgoed in delen verkocht. De boerderij en manege met koetshuis gaan naar de familie Overgaauw. De dienstwoningen aan weer andere particulieren en het hoofdgebouw werd na enkele jaren particulier bejaardenhuis van de familie Pauwels, is daarna nog enkele jaren pension en werd in 1971 eigendom van de familie Vriezema. Deze bouwde het uit tot een soort sluisinternaat. Een tehuis voor mensen die om psychische redenen waren aangewezen op het wonen in een beschermde woonvorm.

De aanpak van de familie Vriezema pastte enkele jaren terug precies in het veranderde beleid van de overheid ten aanzien van deze groep mensen. En zo werd op Heidenheim met de familie Vriezema de basis gelegd van een experiment met de stichting "Groen Doen" waarbij de bewoners van Heidenheim en bewoners van soortgelijke woongroepen uit de omgeving zinvolle arbeid verrichten. Arbeid die het welzijn van de deelnemers en deelneemsters zelf ten goede komt.
Een deel van de werkzaamheden wordt in Vries aan de Groningerstraat verricht, maar Heidenheim is naast een thuis voor zijn bewoners tevens een werkcentrum geworden, waar weer met veel inzet en plezier door de werknemers van "Groen Doen" wordt gewerkt.
Een werkplek waar u niet alleen tijdens de open dagen welkom bent, maar waar u ook welkom bent op het moment dat u toevallig in de buurt bent en besluit even een kijkje te nemen bij werkers op het zeer mooi gelegen voormalig landgoed "Heidenheim".

(Archief "Oud Vries", p/a F. de Graaf, Molenstraat 13, 9481 BA Vries)

Artikel verkregen via Mevrouw A. van der Heide: Bed & Breakfast, Heidenheim 8 in Assen (voorheen Vries).

In een brief van 13 september 1999 vraagt de provincie Drenthe bij de leden van de Statencommissie drie grenscorrecties aan tussen de gemeenten Assen en Zuidlaren. Eén daarvan betreft het zandpad dat van Ubbena naar Heidenheim loopt:

• Heidenheimlaantje: onderbrengen van gedeelte van dit zandpad dat momenteel in de gemeente Zuidlaren ligt, bij de gemeente Assen.
  Het Heidenheimlaantje (zandpad) ligt voor de ene helft in de gemeente Assen en voor de andere helft in de gemeente Zuidlaren. Gezien het feit dat het pad vanaf de Asserstraat in Ubbena naar het buurtschap Heidenheim loopt en in zijn geheel eigendom is van een bewoner van Heidenheim, heeft de eigenaar verzocht het pad onder te brengen bij de gemeente waar het buurtschap Heidenheim onder valt. Gezien het voorstel van de gemeente Assen om Heidenheim niet over te dragen aan de gemeente Zuidlaren, kan aan dit verzoek tegemoet worden gekomen door het gedeelte van het zandpad dat in de gemeente Zuidlaren ligt bij de gemeente Assen onder te brengen.
  Het verzoek van de bewoners van Heidenheim om bij de gemeente Zuidlaren te worden ingedeeld, wordt hiermee dus niet gehonoreerd.

Hoofdpagina van de homepage van Sytske Barkhuis. Via de "back" button keer je terug naar de "vorige" pagina.